W powtarzających się trudnych albo dziwnych snach z dzieciństwa, pamiętanych nawet gdy jest się już dorosłym, może być zawarta informacja na temat mitu życiowego czyli długotrwałego procesu psychicznego, który w istotny sposób wpływa na człowieka i w specyficzny sposób organizuje jego życie. Również długotrwałe utrzymujące się problemy relacyjne, powtarzające się, często niezrozumiałe i niechciane wzorce zachowań i reakcji, uzależnienia, długotrwałe nastroje, przewlekłe choroby mogą być związane z mitem życiowym, inaczej mówiąc może się on poprzez te wszystkie sytuacje i doświadczenia wyrażać i przejawiać.

Julie Diamond i Lee Spark Jones w książce „Droga powstaje gdy idziesz” twierdzą za Mindelem, że mit życiowy jest czymś w rodzaju „dziedzictwa psychologicznego” obejmującego tendencje mające związek z rodzicami, przodkami, kontekstem kulturowym i historycznym.

Mit życiowy na pierwszy rzut oka może wyglądać nieco deterministycznie. Jednak człowiek nie jest skazany na jego bezwiedne realizowanie, może z nim pracować w sposób twórczy i świadomy. Psychologia procesu, zarówno w wymiarze psychoterapeutycznym jak i rozwojowym, dużą wagę przykłada do pracy z tym zjawiskiem wewnętrznym.